25 yaşında olan 100 kadın ile, eşleri de “uygun yaşlarda” olan 100 erkekten oluşan ve tesadüfen seçilmiş 100 çifti ele alalım. İstatistiksel verilere göre bu çift korunmasız olarak düzenli ilişkide bulunduğunda kadınların %50’si 5.5 ayda gebe kalır. Yine istatistiklere göre kadının yaşındaki her 5 yıllık artışa karşın gebe kalma süresi iki katına çıkar. Erkeğin yaşı ise bu rakamları ancak hafifçe etkiler. Bu rakamlara göre 30-34 yaş grubunda olan her 7 kadından biri, 35-39 yaş grubunda her 5 kadından biri, 40 ve ileri yaşlarda bulunan her 4 kadından biri bir yıllık bir deneme sonunda gebe kalamama problemiyle karşılaşacaktır. Demek ki kadının yaşı gebelik oluşması açısından önemli bir etkendir.
Yumurtalık Rezervi Nedir? Azalması Ne Anlama Gelir?
Bir kız çocuğu doğduğu anda her iki yumurtalığında yaklaşık 4-6 milyon yumurta hücresi ile doğar, ergenliğe geldiğinde bunlardan 300-400 bini kalır, her ay adet kanaması ile 1 yumurta atılır ve hanım menopoza kadarki müddette yaklaşık 400-500 yumurtasını adet ile atar (atmadıkları döllenirve gebelik oluşur) 35 yaşından sonra yumurtaların parçalanma periyodu hızlanmaya başlar ve menopoz başlangıcı ile bütün yumurtlama faaliyetleri biter.
Tabii ki bu rakamlar her kişide farklı olmaktadır. Bazı kadınlar çok erken menopoza girerken 50-55 yaşına kadar yumurtlama durmamış ve tertipli tane kabul eden bayanlar da vardır.
Türkiyede çoğu zaman 45-47 yaşlar arasındaki bayanlar menopoza girmektedir. Bu 40 yaşın altında gerçekleşirse erken menopoz denilmektedir. Menopoz bir durumdur ve anlık gelişen bir vaka değildir yani kadın mevcut yumurtaları tamamen tükenene kadar ara ara düzensizlikler yaşadığı primenopozal bir dönem yaşar. İşte bu dönemdeki kadınların gebelik için oldukça beklememeleri ve en müessir tedavi yöntemini seçmeleri gerekir.
Yumurtalık Rezervi Nasıl Ölçülür?
Yumurtalık rezervini ölçmek için birkaç yöntem kullanılır. Adetin3. Gün kanda bakılan FSH, E2 VE LH seviyeleri kadının mevcut durumu hakkındaki bilgi verir. Menopoz hormonu olarak da adlandırılan FSH hormonu overlerdeki yumurta sayısı azaldığında yükselmeye adım atar.
Over rezervini ölçmenin bir öteki yolu adet gününden bağımsız kanda bakılan AMH (antimülerian) hormonudur1,5 değerin altındaki değerler over rezervinin azaldığını gösterir. Over rezervini değerlendirmek için kullanılan bir diğer yolda ultrason ile yumurtalıklarda gözlemlenen follikül sayısıdır.
İleri Yaş Gebelikleri Sakıncası Var Mıdır?
Yaşla beraber over rezervinin azalması fizyolojik ve beklenen bir durumdur. Yumurta rezervinin azalması ile beraber yumurtlama kalitesi de yaş ile azalır. Bu nitelik azalması döllenme kapasitesini azaltırken aynı zamanda oluşabilecek olan gebeliklerde genetik bozukluk ihtimalini de artırmaktadır. Bununla birlikte gebelik zorlaşırken düşük ihtimali ve sakat çocuk ihtimalleri de artmaktadır.