Normal koşullarda doğum 38 ile 42. haftalar arasında gerçekleşir. 37. gebelik haftasını doldurmadan doğan bebeklere prematüre denilmektedir. Ancak ülkemizde yüzde 10 gibi azımsanmayacak bir oranda bebeğin doğumu daha erken gerçekleşmektedir.
Türkiye’de her yıl 140.000 bebek erken doğuyor. Prematüre bebekler in tedavisi oldukça uzun soluklu bir süreçtir ve hayata erken başlayan bebeklerimizin tedavileri yoğun bakım ortamında günlerce süren yakın takip gerektirmektedir. Modern tıbbın gelişmesi, son yıllarda ülkemizde bu alanda yapılan yatırımlar (klinik sayısı, ilgili uzman sayısı ve teknik ekipman vb.) derneklerin bu alandaki yoğun çalışmaları ve alanlarında uzman sağlık personelinin çabalarıyla tıbbi prematüre bebek bakımı konusunda ciddi iyileşmeler sağlanmaktadır.
Prematüre Doğumun Nedenleri
Prematüre doğum farklı sebeplere bağlı olarak yaşanmaktadır. Annenin yaşı, doğum sıklığı, çoklu gebelik durumu bazı kronik hastalıklar erken doğum için risk oluşturabiliyor. Bunun yanı sıra anne adayının beslenmesinin yetersiz olması, sosyoekonomik seviyesinin düşük olması, yaşanılan coğrafi bölgenin özellikleri, anne adayında ciddi anemi (kansızlık), sigara kullanımı, rahimdeki yapısal bozukluklar ya da tümör gibi etkenler erken doğum riskini tetiklemektedir.
Prematüre Bebeklerin Tedavi Süreci
Prematüre bebekler normal bebeklere kıyasla risklere daha açıktır. Bu nedenle prematüre riski taşıyan anne adaylarının erken doğum alanında uzman hekimler kontrolünde, prematüre bebek bakımının sağlanabileceği merkezlerde doğum yapması önerilir.
Prematüre bebeklerde en sık ortaya çıkan sorunlar nelerdir?
Bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi tam olmayan prematüre bebeklerde en sık görülenler problemler şunlardır:
- Solunum sıkıntısı,
- Beslenme problemleri,
- Enfeksiyonlara yatkınlık,
- Beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu,
- Kemik erimesi,
- Beyin kanaması sonucunda beyin omurilik sıvısının boşaltımında azalma olmasından dolayı hidrosefali rahatsızlığı
Prematüre dünyaya gelen bebeklere uygulanan bütün tedavi ve müdahalelere rağmen, kimi zaman doğumdan önce ve doğumdan hemen sonra ortaya çıkan sağlık sorunları kalıcı olabiliyor. Bunlar arasında bebeğin hastanede kaldığı erken dönemde solunum sıkıntısı (RDS), beslenme problemleri, enfeksiyonlara yatkınlık, beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu ve kemik erimesi gibi sorunlar başta geliyor. Taburculuk sonrasındaki dönemde ise prematüre bebeklerin yüzde 10’unda yeterli kilo alamama ve göz sorunları görülürken, yüzde 5-10’unda nörolojik sorunlara, sadece yüzde 1’inde ise işitme sorunlarına rastlanmaktadır.
Prematüre bebek aileleri için dikkat edilmesi gereken hususlar
- Prematüre bebek yoğun bakımdan taburcu olduktan sonra bebeğin kontrollerini yenidoğan uzmanı veya bu konuda deneyimli bir çocuk doktoru yapmalıdır.
- Bebeğin nörolojik gelişimi yakinen takip edilmeli ve yüksek riskli bebekler erken müdahale programına alınarak fizyoterapileri başlatılmalıdır.
- Bebeğin göz ve işitme taramaları zamanında ve eksiksiz yapılmalıdır.
- Bağışıklık sistemi tam gelişmediği için enfeksiyonlara yatkınlık olabilir, kalabalık ortamlara girilmemeli, genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
- Bebeğin tüm aşıları kronolojik yaşa göre ve doz azaltılması yapılmadan uygulanmalıdır.
- Bebeğin beslenmesi, aylık kilo, boy ve baş çevresi artışı takip edilmelidir.
Kaynaklar:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Prematüre