Ayva ülke genelinde çok severek tükettiğimiz elma ve armutun akrabasıdır. Sert yapısı ve kekremsi tadı nedeniyle çok rağbet görmese de gerçekte, öteden beri yaprağından kabuğuna kadar hastalıklara şifa kaynağıdır. Pek çok meyve üretiminde ilk sıralarda yer alan ülkemizin ayva üretiminde dünya birincisi olduğunu biliyor muydunuz? Gelin dünya genelinde de ilgi odağı olmaya başlayan ayvayı yakından inceleyelim.
Ayva kalori miktarı bakımından düşük olmakla birlikte içerisinde bol miktarda C vitamini ve lif bulundurur. Ortalama büyüklükteki bir ayva, günlük C vitamini ihtiyacımızın yarısını karşılayabilmektedir ancak az önce de belirttiğimiz gibi bütün ayvanın tüketimi biraz zor olacağı için C vitamini bakımından bize yeterli gelmeyecektir. Öte yandan vücudumuzun ihtiyaç duyduğu diğer vitamin ve mineraller bakımından da pek zengin değildir. Ayvayı bizim için önemli kılan içerdiği fenolik bileşikler ve organik asitlerdir. Peki bu maddeler ne demektir ve ne işimize yarar?
Organik asitler ve fenoller, bitkilerde bulunan ve vücuda türlü faydaları olan bileşiklerdir. Ayvada bulunan fenollerin en önemli faydaları antioksidan olmalarıdır. Bu bileşikler ayvanın en çok kabuk kısmında bulunduğu için antioksidan etkisi de en fazla kabuk kısmında bulunmaktadır. Yani hücre yenilenmesi, doku onarımı özellikleriyle kanser başta olmak üzere yaşlanmaya karşı mücadelede en önemli yardımcımızdır. Yapılan araştırmalarda ayva yaprağından elde edilen özütün kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediği ortaya çıkmıştır. Tokyo da yapılan araştırmalarda ise ayva meyvesinde bolca bulunan kinik asit, asit türevlerinin kanserin yayılmasını önleyici özellikte olduğu, ayrıca bu asitlerin, sinir hücreleri de dahil, hücrelerin korunması ve yenilenmesini sağlayabileceği görülmüştür.
Ayvanın fenolik bileşikleri tam bir anti bakteriyeldir. Ayva tükettiğimizde bu anti bakteriyel maddeler ilk olarak mide ve bağırsaklarımızı temizler, ayrıca kana karışıp vücudumuzun enfeksiyonlara karşı savaşmasına yardımcı olur.
Ayva yaprağı ve kabuğundan hazırlayacağımız çay, vücudumuzda alerjilerin oluşmasının ana nedeni olan enzimi azaltmaktadır. Ayrıca özellikle soğuk kış aylarında yakalandığımız öksürük için de mükemmel bir savaşçıdır.
Sonuç olarak ayva, yaprağı ve dış kabuğuyla hayati derecede faydalı bir besindir. Temini çok da zor olmayan bu besini evinizden eksik etmemenizi öneririz.
Kış aylarının, yılbaşı gecelerinin vazgeçilmez meyvelerinden birisi ayvadır. Çiğ olarak yenilebilen ayvayı, komposto veya reçel olarak tüketmeyi tercih ederiz. Kaynatılarak elde edilen suyunu içmek, ses kısıklığını ve öksürüğünü önlemeye yardım eder. Saçlara sürdüğünüzde, saçların sağlıklı uzamasına ve parlaklık kazandırmasına yardımcı olursunuz. Ayrıca ayva suyunu egzama ve basur görülen bölgelere sürmeniz, bu rahatsızlıkları azaltmaya da yardım eder. Ayva yapraklarından elde edilen çay sinirleri yatıştırmada etkilidir.
A ve B vitaminleri içeren ayva, mide ve bağırsak çalışmalarını düzenlemeye, ishali önlemeye yardımcı olur. Ancak aşırı tüketimi kabızlığa sebep olabilir. Karaciğer sağlığını korumaya, kanı temizlemeye yardımcı olan ayva çarpıntıya karşı da etkilidir. Kemik gelişimine sağladığı etki ile çocukların mutlaka tüketmesi gereken bir meyvedir. Bronşit ve verem gibi hastalıklara karşı savaşır.
Eski çağlardan beri özellikle Roma döneminde kullanılan ayva, ülkemizde de bolca yetiştirilmekte ve tüketilmektedir. Ancak faydaları pek fazla bilinmez. Demir, potasyum ve bakır mineralleri de içeren ayva cildi temizlemeye, tırnakları parlatmaya yardım eder. Vücudun direncini artırmaya ve zinde kalmaya yardımcı olan ayva, soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıkların iyileşmesinde de faydalıdır. Kolesterolü dengelemeye, cinsel isteği artırmaya, varisi önlemeye, kalbi kuvvetlendirmeye yarar sağlar.
Cildinizi nemlendirmek ve güneş lekelerini gidermeye yardımcı olmak için ayva çekirdeklerinden maske de yapabilirsiniz. Çeyreği su dolu çay bardağına ekleyeceğiniz, 8–9 tane ayva çekirdeğini oda sıcaklığında 1 gün bekleterek, jel elde edebilirsiniz. Elde edeceğiniz bu jeli sabah ve akşam yüzünüze sürebilirsiniz. Jelden arta kalan kısmı buzdolabında muhafaza edebilir, tekrar kullanabilirsiniz.