Hidrosefali, beyin omurilik sıvısının (BOS) fazla birikmesi sonucunda kafa içindeki basıncı arttırmasından oluşan bir hastalıktır. Beyin omurilik sıvısı beynin korunmasını sağlar ve herhangi sarsılma ve darbeden dolayı beynin zarar göndermesini engeller. Beyin omurilik sıvısı aşırı miktarda artması beynin doğal dokusuna zarar verebilir ve beyin fonksiyonlarında bozulmaya sebep olabilir. Kısaca hidrosefali, ventrikül (beynin derinliklerindeki boşluklar) boşluklarında aşırı sıvı birikmesinden kaynaklanan durumdur.
Hidrosefali neden olur?
Hidrosefali belirli koşullarda ortaya çıkar;
- Beyin omurilik sıvısının normal akma kanallarındaki tıkanıklık
- Beyin omurilik sıvısının aşırı üretimi
- Kan damarlarının emme oranını azaltması
Aşağıdaki sebepler hidrosefali’ye yol açmaktadır;
- Doğum sonrası beyin kanaması geçirmesi sonucu BOS kanallarının tıkanması (prematüre bebeklerde özellikle aşırı düşük doğum ağırlıklarında beyin kanamasından dolayı hidrosefali görülmektedir.)
- Anne karnında omurga probleminden dolayı spina bifida doğum kusuru oluşması
- Genetik bir anormallik
- Hamilelikte geçirilmiş hastalıklar: kızamıkçık, kabakulak ve enfeksiyon hastalıkları
- Menenjit seviyesinde sinir sistemini etkileyen enfeksiyonlar
- Doğumda ve doğum öncesinde yaralanmalar
- Kafa travması
- Merkezi sinir sisteminde görülen tümörler
Hidrosefali belirtileri
Hidrosefali geç kalınması durumunda ciddi beyin hasarları oluşturabilir. Erken müdahale ile hasarsız tedavi olunabilir.
Bebeklerle hidrosefali belirtileri
- Baş çevresinde hızlı artış ve normalden büyük baş çevresi
- Bıngıldakta gerginlik ve şişkinlik
- Sürekli uyku hali
- Kusma (Fışkırtarak kusma)
- Beslenmesinde yavaşlama veya azalma
- Emme reflekslerinin azalması
- Ufak nöbetler bazen büyük nöbetler
- Gözlerle batan güneş sendromu (gözlerin alt göz kapağında yarım gözükmesi)
- Büyümede yavaşlama
Çocuklarda hidrosefali belirtileri
- Baş ağrısı
- Gözlerde batan güneş manzarası
- Kafa genişlemesi
- Aşırı uyku hali ve uyuşukluk
- Mide bulantısı veya kusma
- Bulanık görme
- İştahsızlık ve dengesizlik
- Epilepsi tarzında nöbetler
- Algıda ve öğrenmede düşüş
- Yürüme ve konuşma becerilerinde gerileme
Yetişkinlerde hidrosefali belirtileri
- Görme bozukluğu
- Denge bozukluğu
- Baş ağrıları
- Uyku halleri
- İdrar kaçırma
- Hafıza ve konsantrasyon bozuklukları
Yaşlılarda hidrosefali belirtileri
Yaşlılarda özellikle 60 yaş ve üstü kişilerde aşağıdaki belirtiler çok görülmektedir.
- İdrar kaçırma ve sık idrara çıkma
- Yürüme güçlüğü
- Hafıza kaybı
- Düşünme ve karar verme becerilerinde kayıplar
- Denge sisteminde bozukluklar
Hidrosefali tanısı nasıl konulmaktadır?
Hamilelikte rutin prenatal ultrason tarasması ile fetüsteki hidrosefali tespit edilir.
Doğum sonrasında bebeğin baş çevresi düzenli ölçülür ona göre tespit edilir.
Çocuk ve yetişkinlerde Beyin tomografisi veya MR ile kesin tanı konulur.